Vroomheid van moslims is niet zo uitzonderlijk
Bron: Trouw - door : Daan Beekers, Antropoloog aan de Vrije Universiteit in Amsterdam - 17 november 2012
© anp. De Essalammoskee in Rotterdam.
Bron: Trouw - door : Daan Beekers, Antropoloog aan de Vrije Universiteit in Amsterdam - 17 november 2012
© anp. De Essalammoskee in Rotterdam.
Vorige week bracht het Sociaal en Cultureel Planbureau het rapport Moslim in Nederland 2012 uit, dat laat zien dat het geloof voor moslims, vergeleken met een kleine vijftien jaar geleden, onverminderd belangrijk is gebleven. Er zijn volgens het rapport geen aanwijzingen voor een secularisatieproces in deze groep.
Er zijn volgens het rapport geen aanwijzingen voor een secularisatieproces in deze groep. Voor de zogenoemde tweede generatie moslims is het aandeel dat wekelijks de moskee bezoekt zelfs toegenomen. De reactie op het rapport was vooral dat moslims toch maar weer een opmerkelijke uitzondering blijken te zijn in ons ontkerkelijkte land. Vergeten wordt dat er, ondanks het drastische proces van ontkerkelijking in de afgelopen vijftig jaar, nog altijd aanzienlijke groepen fervent belijdende christenen bestaan. Onder de Nederlandse jeugd is die groep nog altijd een stuk groter dan die van praktiserende moslims.
Uit recent onderzoek blijkt dat 37 procent van de Nederlandse jongeren (15-25 jaar) zich tot een religieuze denominatie rekent: 10 procent is katholiek, 10 procent protestants, 7 procent moslim en 10 procent verdeeld over andere groeperingen. Voor al die groepen geldt dat ongeveer de helft ook actief betrokken is bij de geloofsgemeenschap. Daarnaast is geconstateerd dat de ontkerkelijking rond de eeuwwisseling tot stilstand is gekomen en de kerkelijkheid onder jongeren sindsdien zelfs wat is toegenomen. Bovendien worden bij islamitische en christelijke jongeren vergelijkbare veranderingen waargenomen in de geloofsbeleving, zoals de toegenomen nadruk op persoonlijke beleving en authenticiteit. Vergeleken met christelijke jongeren is de religieuze betrokkenheid van moslimjongeren dus helemaal niet zo uitzonderlijk. Zelfs het stabiel blijven van de religiositeit van moslims in de laatste vijftien jaar en de toename van moskeebezoek onder de tweede generatie in dezelfde periode lijken in een breder patroon te passen. Waarom wordt er dan toch met zoveel verbazing naar de vroomheid onder moslims gekeken? Wat zich hier wreekt, is dat Nederlandse moslims nog steeds als 'allochtonen' worden gezien en als zodanig tegenover de grotendeels ontkerkelijkte Nederlandse bevolking worden geplaatst. Maar 'moslim' en 'Nederlander' sluiten elkaar helemaal niet uit. Laten we daarom ophouden moslims te behandelen als het buitenbeentje in ontkerkelijkt Nederland. Moslims zijn een van de religieuze groepen die zich in ons land onderscheiden van een dominante seculiere cultuur. Als we dat onderkennen, hoeven moslims ook geen eigen SCP-onderzoek meer, maar kunnen ze gewoon in de algemene religie-onderzoeken worden opgenomen. Dat bespaart ons ook selectieve verbazing.
Er zijn volgens het rapport geen aanwijzingen voor een secularisatieproces in deze groep. Voor de zogenoemde tweede generatie moslims is het aandeel dat wekelijks de moskee bezoekt zelfs toegenomen. De reactie op het rapport was vooral dat moslims toch maar weer een opmerkelijke uitzondering blijken te zijn in ons ontkerkelijkte land. Vergeten wordt dat er, ondanks het drastische proces van ontkerkelijking in de afgelopen vijftig jaar, nog altijd aanzienlijke groepen fervent belijdende christenen bestaan. Onder de Nederlandse jeugd is die groep nog altijd een stuk groter dan die van praktiserende moslims.
Uit recent onderzoek blijkt dat 37 procent van de Nederlandse jongeren (15-25 jaar) zich tot een religieuze denominatie rekent: 10 procent is katholiek, 10 procent protestants, 7 procent moslim en 10 procent verdeeld over andere groeperingen. Voor al die groepen geldt dat ongeveer de helft ook actief betrokken is bij de geloofsgemeenschap. Daarnaast is geconstateerd dat de ontkerkelijking rond de eeuwwisseling tot stilstand is gekomen en de kerkelijkheid onder jongeren sindsdien zelfs wat is toegenomen. Bovendien worden bij islamitische en christelijke jongeren vergelijkbare veranderingen waargenomen in de geloofsbeleving, zoals de toegenomen nadruk op persoonlijke beleving en authenticiteit. Vergeleken met christelijke jongeren is de religieuze betrokkenheid van moslimjongeren dus helemaal niet zo uitzonderlijk. Zelfs het stabiel blijven van de religiositeit van moslims in de laatste vijftien jaar en de toename van moskeebezoek onder de tweede generatie in dezelfde periode lijken in een breder patroon te passen. Waarom wordt er dan toch met zoveel verbazing naar de vroomheid onder moslims gekeken? Wat zich hier wreekt, is dat Nederlandse moslims nog steeds als 'allochtonen' worden gezien en als zodanig tegenover de grotendeels ontkerkelijkte Nederlandse bevolking worden geplaatst. Maar 'moslim' en 'Nederlander' sluiten elkaar helemaal niet uit. Laten we daarom ophouden moslims te behandelen als het buitenbeentje in ontkerkelijkt Nederland. Moslims zijn een van de religieuze groepen die zich in ons land onderscheiden van een dominante seculiere cultuur. Als we dat onderkennen, hoeven moslims ook geen eigen SCP-onderzoek meer, maar kunnen ze gewoon in de algemene religie-onderzoeken worden opgenomen. Dat bespaart ons ook selectieve verbazing.