Arie Slob: 'God laat zich niet zomaar uit Den Haag wegjagen'

INTERVIEW  -  In de aanloop naar de verkiezingen laat de Volkskrant tien lijsttrekkers aan het woord. Vandaag Arie Slob (50) van de ChristenUnie. 'We zijn gewoon eerlijk over wie we zijn.'

Wat is het eerste dat u doet op 13 september?
'Eerst een boterham eten. Dan kijken of we kunnen bijdragen aan een stabiele regering. Ik wil niets liever dan die bijdrage leveren. In alle bescheidenheid, want ik ken mijn plaats.'

En zonder bescheidenheid: hoe ziet Nederland eruit als u het voor het zeggen heeft?
'Dan gaat er echt wat veranderen. Dan pakken we het begrotingstekort aan, de problemen op de woningmarkt, de zorg, de arbeidsmarkt; allemaal terreinen waarop we beweging moeten zien te krijgen. Mijn tweede hoofdpunt is dat de polarisatie uit de samenleving moet verdwijnen. We staan tegenover elkaar terwijl we juist met zorg naar elkaar om moeten zien. De samenleving moet echt 'samen leven' worden. Vooral nu met de crisis.'

Werkt een minderheidskabinet die polarisatie in de hand?
'We hebben steeds gezegd: die constructie heeft niet onze voorkeur. Bij de formatie van 2010 is één variant niet beproefd. Saillant detail is dat dat later de vijf partijen waren die Rutte en Verhagen hebben geholpen om de schade die zij hadden aangericht nog een beetje te beperken.'

U doelt op het Lenteakkoord van VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie. Was dat uw finest hour?
'Nou, dat vind ik wat aanmatigend, maar het was wel heel bijzonder. Ik was klaar voor een rustig weekeinde toen ik hoorde dat het kabinet was geklapt. Ik twitterde 'zullen we de crisis nu eens echt gaan aanpakken' en heb contact gezocht met Sap van GroenLinks en Pechtold van D66. Twee dagen later lag er een akkoord. Ik wist wel dat er van alle kanten kritiek op zou komen, maar de hoofdlijnen van het Lenteakkoord gaan echt door. Onderdelen zoals de forensentaks zullen veranderen. Na verkiezingen worden de verhoudingen anders en daarmee ook het politieke beleid. Maar dat is altijd zo.'

Waren die onderhandelingen over het Lenteakkoord een voorbode van de formatie?
'Dat kan niet, want je kent de verkiezingsuitslag niet. Maar als partijen de houding van het Lenteakkoord vasthouden, dan kan het. We zien echter dat de VVD alweer heel snel van allerlei dingen afstand neemt. Ze willen drie miljard bezuinigen op ontwikkelingssamenwerking, maar die help je zo totaal om zeep. Als ze daaraan vasthouden, krijg je natuurlijk polarisatie.'

Waarom bent u een betere premier dan Rutte?
'Omdat we een beter programma hebben. Maar ik heb niet zo'n behoefte om me over de rug van een ander te profileren. Ik heb veel waardering voor Rutte, maar een premier moet in tijden van onzekerheid in de samenleving, zoals nu, nadrukkelijker aanwezig zijn.
'Mensen kunnen hun huis niet verkopen of zitten klem met een enorme restschuld. Dan moet de politiek inlevend zijn. Dan hoort een premier er te staan. Hij hield zich stil met het oog op de samenwerking met Wilders.
'In deze campagne zie je het ook: in plaats van verantwoording voor zijn beleid af te leggen, maakt deze minister-president zich heel klein. Want Rutte wil voorkomen dat hij fouten maakt.'

Eén keer zat de ChristenUnie in het kabinet. Daarna verloor u in 2010 een zetel. Hoe krijgt u die terug?
'Dat zou ik geweldig vinden. We zijn die zetel kwijtgeraakt omdat we in het kabinet-Balkenende IV (2006-2010) zijn gaan zitten. Door samenwerking loop je altijd het risico dat je eigen profiel wat minder scherp wordt, zeker als je de kleinste regeringspartner bent. Dat profiel houd je scherp door je een beetje tegen anderen af te zetten. Maar toen in 2009 de crisis uitbrak, vonden wij dat niet verantwoord. Dat heeft ons profiel kleiner gemaakt.'