Homofobe flyer waarschijnlijk afkomstig van volgelingen omstreden prediker Yahya

De homofobe flyers die inwoners van Amsterdam-West zondagochtend in hun brievenbus vonden, zijn zeer waarschijnlijk het werk van volgelingen van Harun Yahya, een pseudoniem van de Turkse prediker en schrijver Adnan Oktar. Yahya is een omstreden creationist met aanhangers onder Westerse moslimjongeren. De politie wil nog niet bevestigen dat het om volgelingen van Yahya gaat.

Op twee Nederlandse Facebookpagina's staan dezelfde citaten en afbeeldingen als op de Amsterdamse flyer, afgewisseld met uitspraken en filmpjes van Harun Yahya. Bijna alle likers van deze pagina's - overwegend Nederlanders van Turkse afkomst - zijn openlijk aanhanger van de creationist en onderling bevriend. Veel van hun profielen dragen schuilnamen. Ze reageren niet op verzoeken om contact. Een andere Facebookpagina, waar de flyer zelf naar verwijst, draait om een Roemeense zaak, maar publiceerde in augustus eveneens uitspraken van de prediker. De ideologie van Yahya-sympathisanten laat zich het best omschrijven als ultraconservatief, antisemitisch en antiwesters. Ze zijn creationisten en geloven dus niet in de evolutie, maar ook niet in de Holocaust en 9/11, want dat zijn 'complotten van Darwinisten'. Ze veroordelen homoseksualiteit en zijn fel tegenstander van de PKK, maar pro-Erdogan. De Turkse president is naar verluidt goed bevriend met Yahya, die in Turkije zijn eigen religieuze tv-zender heeft, het controversiële 'A9'.

Het verhaal gaat dat Yahya het werk van christelijke creationisten zo'n beetje letterlijk heeft overgenomen

Theoloog Taede Smedes

'Mildere' houding
Een opvallend verschil met het moslimfundamentalisme dat we van jihadgangers kennen is dat de creationisten tegen geweld zijn. Op hun Facebookpagina's valt te lezen dat de Koran homoseksualiteit verbiedt, maar ook dat geweld tegen homo's verwerpelijk is en moet worden bestraft. Een ander verschil is het uiterlijk van vrouwelijke Yahya-aanhangers. In Turkije dragen ze veel make-up en hebben vaak nepborsten en opgespoten lippen, en ook in Nederland kleden ze zich westers en dragen geen hoofddoek. Die 'mildere' houding maakt de schrijver populair bij moslimjongeren in de Turkse diaspora, zegt godsdienstfilosoof en theoloog Taede Smedes. Hij dacht onmiddellijk aan Yahya toen hij over de flyers las. Het pamflet met teksten uit de Bijbel, Thora en Koran roept christenen, joden en moslims op zich te verenigen tegen homoseksualiteit. 'Het lijkt hetzelfde lettertype als in zijn boeken.' Volgens Smedes biedt het creationisme westerse moslimjongeren houvast in hun zoektocht naar hun identiteit, net als 'traditioneel' moslimfundamentalisme, maar ook veel meer vrijheden. 'Juist daarom is het zo wijdverbreid.' Uiteindelijk laat het gedachtegoed van Yahya zich volgens Smedes nog het best vergelijken met de ideologie van christelijke creationisten in Amerika. 'Sterker nog: het verhaal gaat dat Yahya hun werk zo'n beetje letterlijk heeft overgenomen. Een soort copypasten, alleen God vervangen door Allah.'

Het is geen domme man, maar hij is altijd op zoek naar publiciteit

Turkije-deskundige Lily Sprangers

Showfiguur
Volgens Turkije-deskundige Lily Sprangers is de prediker meer een showfiguur dan een serieuze denker. 'Ook in Turkije is hij controversieel. Het is geen domme man, maar hij is altijd op zoek naar publiciteit. Daarin zoekt hij de grens op: hij schuurt vaak tegen xenofobie en racisme aan.' Het verspreiden van boeken en flyers en dvd's is een beproefde methode van Yayha- sympathisanten. Eerder kregen Nederlandse en Vlaamse scholen en universiteiten dikke en dure boeken van de prediker toegestuurd en vonden mensen in het Belgische Sint-Niklaas al materiaal van de moslimcreationist op de deurmat. In februari dit jaar was Rotterdam-Zuid aan de beurt. 'Dit is nog maar het begin van onze acties', zei Yahya-sympathisant Deniz Tekinler toen tegen het AD. 'We gaan het hele land door.' Opmerkelijk is dat de link met Yahya nergens op de Amsterdamse flyer wordt vermeld, terwijl eerdere propaganda altijd naar de prediker was terug te herleiden. Smedes: 'Je moet Yahya eigenlijk niet als een persoon zien, maar als een beweging met verschillende afsplitsingen. Het kan zijn dat deze club alleen handelt.' Volgens hem is de harde toon ook opvallend. Met het oorspronkelijke doel van eerdere Yahya-sympathisanten - het beeld van de islam bij Nederlanders verbeteren - laat de flyer zich in ieder geval slecht rijmen. Belangenorganisatie COC Nederland kreeg maandag zeker veertig telefoontjes. De politie werd meer dan 75 keer gebeld door mensen die aangifte willen doen. Dat is pas mogelijk als het Openbaar Ministerie oordeelt dat er sprake is van een strafbaar feit. Dat wordt nog onderzocht. Woordvoerder Leo Dortland wil nog niet bevestigen dat de volgelingen van Harun Yahya de flyer hebben verspreid. 'Het onderzoek is nog in volle gang.'

Je moet Yahya eigenlijk niet als een persoon zien, maar als een beweging met verschillende afsplitsingen

Theoloog Taede Smedes