'Islam en democratie: dat gaat per definitie niet samen'
Bron: trouw.nl - door: Jan Jaap de Ruiter - 22 augustus 2013
© reuters. Het tellen van de stemmen in Egypte tijdens de laatste ronde van de verkiezingen op 15 december
vorig jaar.
De revoluties die plaatsvonden en de opstanden die uitbraken in de Arabische wereld hebben twee volle jaren na dato geresulteerd in een niet te stuiten uitbarsting van tegenkrachten. Zo gaat dat nu eenmaal bij revoluties en we hebben het eindspel dan ook nog niet gezien. Maar vooralsnog hebben de tegenkrachten de wind in de zeilen.
Egypte
In Egypte vindt na het afzetten van de democratisch gekozen president Morsi een vervolging van de Moslimbroederschap plaats die sinds de tijd van Nasser niet meer is vertoond. De broederschap betreurt honderden, zo niet duizenden doden, het leiderschap is gevangen of gedood en de politiek overweegt middels een nieuwe grondwet een verbod. De tegenkracht die dit alles bewerkstelligd heeft is het leger. Het greep zijn kans toen democratische krachten als de verdeelde seculiere liberale partijen en de beweging Rebel, waar we nu niets meer van horen, haar hulp inriep om president Morsi uit zijn paleis te jagen. Ze hebben hun zin gekregen en meer dan dat: ze zijn weer bijna terug bij af, nu zelfs ex-president Moebarak uit de gevangenis gelaten is om wellicht zijn levenseinde turend over de Rode Zee af te wachten.
Syrië
In Syrië kwam het volk in opstand tegen een bewind dat alom en overal gezien werd als dictatoriaal. Mensenrechtenschendingen waren aan de orde van de dag, onder vader Assad en ook onder zoon Assad. De rebellen zijn inmiddels zo divers van aard, en hebben zulke uiteenlopende agenda's dat ze elkaar begonnen zijn te bestrijden en het westen aarzelt -terecht- hen te steunen. Je kunt het je voorstellen wat het de publieke opinie doet als Westerse troepen zij aan zij met jihadistische strijdgroepen de boze man in Damascus bestrijden. Assad lacht daarom in zijn vuistje en meer dan ooit hoor je geluiden dat hij het wel zal redden.
Israel en Saoedi-Arabie: bien étonnés de se trouver ensemble
Premier Erdogan van Turkije beweerde dat Israel achter de val van president Morsi zit, en dat hij daar bewijzen voor had. Allerwegen werd de steeds autocratischer handelende machthebber weggehoond, maar de gedachte dat Israel blij was met het 'vertrek' van Morsi is natuurlijk voor de hand liggend. Israel heeft altijd meer baat gehad bij een Egypte dat door het sterke Egyptische leger wordt geregeerd dan wel gecontroleerd. Bovendien had president Morsi goede banden met Hamas, aartsvijand van Israel. Het bizarre is dat Israel en Saoedi-Arabië op dezelfde lijn zitten als het om Egypte gaat, zij het om andere redenen. De Saoedi's moeten niets hebben van het gedachtegoed van de Moslimbroederschap dat kritiek op islamitische machthebbers toestaat en zelfs opstand tegen diezelfde machthebbers. Het wahhabitische gedachtegoed stelt dat dat niet mag en zo houdt het de eigen bevolking onder de duim.
De Saoedi's zien graag dat het shi'itische bewind van Assad uit Syrië verdreven wordt. De soennitische Saoedi's kijken op de shi'iten neer als waren zij ketters en bovendien is het shi'itische Iran, Assad's bondgenoot, hun eeuwige vijand. Daarom steunen de Saoedi's de jihadistische brigades in Syrië, maar, zoals gezegd, de strijd loopt niet meer zo gesmeerd. De vraag is wat de Israëli's willen in Syrië. Je zou logischerwijs kunnen zeggen dat ze liever de bekende dictator hebben, met wie ze een soort van savoir vivre hebben ontwikkeld, dan een onbekend jihadistisch soennitisch regime. Maar zou er in Damascus een soennitisch bewind aan de macht komen dat gesteund en gedekt wordt door Riad, dan zou het zomaar kunnen zijn dat Israel zich daar ook in kan vinden. Immers, een grotere vijand voor de Saoedi's is Iran, tevens Israel's vijand nummer één, en de shi'ieten in het algemeen, en het zou zomaar kunnen dat de Saoedi's, daartoe ingefluisterd door de Amerikanen, een nieuw bewind in Damascus zouden manen zich te onthouden van een strijd tegen Israel en zich toch vooral te richten op de shi'iten.
De roep om democratie
De tegenkrachten hebben hun storm ontketend (en dan heb ik het nog niets eens gehad over de rampzalige positie van de christenen in het Midden-Oosten en Egypte, en het tribale geweld in Libië), maar dat betekent niet dat de stemmen van de revoluties zijn gaan zwijgen of hun betekenis verloren hebben. De roep om vrijheid en democratie blijkt er een van een massa, die wel in staat was dictators weg te zenden maar te zwak om blijvende democratieën te vestigen, Tunesië wellicht uitgezonderd. Ze maakten beoordelingsfouten, zoals de Rebelbeweging in Egypte, of moeten hun krachten meten met het machtige Saoedi-Arabië, dat allerwegen probeert de ontwikkelingen in alle Arabische landen te beïnvloeden.
Europa
Het Westen, en met name Europa, belijdt vanzelfsprekend de noodzaak tot democratie, maar het sterke anti-islamdiscours dat het Avondland zo teistert, wint aan kracht. En dit discours beïnvloedt de Europese politiek: voor de vorm protesteren als een islamitische president wordt afgezet om daarna bijna opgelucht vast te stellen dat alles weer wordt zoals het was. Democratie is een mooi iets, maar een islamitische democratie niet. Want islam en democratie: dat kan per definitie niet samen gaan.
.
Bron: trouw.nl - door: Jan Jaap de Ruiter - 22 augustus 2013
© reuters. Het tellen van de stemmen in Egypte tijdens de laatste ronde van de verkiezingen op 15 december
vorig jaar.
De revoluties die plaatsvonden en de opstanden die uitbraken in de Arabische wereld hebben twee volle jaren na dato geresulteerd in een niet te stuiten uitbarsting van tegenkrachten. Zo gaat dat nu eenmaal bij revoluties en we hebben het eindspel dan ook nog niet gezien. Maar vooralsnog hebben de tegenkrachten de wind in de zeilen.
Egypte
In Egypte vindt na het afzetten van de democratisch gekozen president Morsi een vervolging van de Moslimbroederschap plaats die sinds de tijd van Nasser niet meer is vertoond. De broederschap betreurt honderden, zo niet duizenden doden, het leiderschap is gevangen of gedood en de politiek overweegt middels een nieuwe grondwet een verbod. De tegenkracht die dit alles bewerkstelligd heeft is het leger. Het greep zijn kans toen democratische krachten als de verdeelde seculiere liberale partijen en de beweging Rebel, waar we nu niets meer van horen, haar hulp inriep om president Morsi uit zijn paleis te jagen. Ze hebben hun zin gekregen en meer dan dat: ze zijn weer bijna terug bij af, nu zelfs ex-president Moebarak uit de gevangenis gelaten is om wellicht zijn levenseinde turend over de Rode Zee af te wachten.
Syrië
In Syrië kwam het volk in opstand tegen een bewind dat alom en overal gezien werd als dictatoriaal. Mensenrechtenschendingen waren aan de orde van de dag, onder vader Assad en ook onder zoon Assad. De rebellen zijn inmiddels zo divers van aard, en hebben zulke uiteenlopende agenda's dat ze elkaar begonnen zijn te bestrijden en het westen aarzelt -terecht- hen te steunen. Je kunt het je voorstellen wat het de publieke opinie doet als Westerse troepen zij aan zij met jihadistische strijdgroepen de boze man in Damascus bestrijden. Assad lacht daarom in zijn vuistje en meer dan ooit hoor je geluiden dat hij het wel zal redden.
Israel en Saoedi-Arabie: bien étonnés de se trouver ensemble
Premier Erdogan van Turkije beweerde dat Israel achter de val van president Morsi zit, en dat hij daar bewijzen voor had. Allerwegen werd de steeds autocratischer handelende machthebber weggehoond, maar de gedachte dat Israel blij was met het 'vertrek' van Morsi is natuurlijk voor de hand liggend. Israel heeft altijd meer baat gehad bij een Egypte dat door het sterke Egyptische leger wordt geregeerd dan wel gecontroleerd. Bovendien had president Morsi goede banden met Hamas, aartsvijand van Israel. Het bizarre is dat Israel en Saoedi-Arabië op dezelfde lijn zitten als het om Egypte gaat, zij het om andere redenen. De Saoedi's moeten niets hebben van het gedachtegoed van de Moslimbroederschap dat kritiek op islamitische machthebbers toestaat en zelfs opstand tegen diezelfde machthebbers. Het wahhabitische gedachtegoed stelt dat dat niet mag en zo houdt het de eigen bevolking onder de duim.
De Saoedi's zien graag dat het shi'itische bewind van Assad uit Syrië verdreven wordt. De soennitische Saoedi's kijken op de shi'iten neer als waren zij ketters en bovendien is het shi'itische Iran, Assad's bondgenoot, hun eeuwige vijand. Daarom steunen de Saoedi's de jihadistische brigades in Syrië, maar, zoals gezegd, de strijd loopt niet meer zo gesmeerd. De vraag is wat de Israëli's willen in Syrië. Je zou logischerwijs kunnen zeggen dat ze liever de bekende dictator hebben, met wie ze een soort van savoir vivre hebben ontwikkeld, dan een onbekend jihadistisch soennitisch regime. Maar zou er in Damascus een soennitisch bewind aan de macht komen dat gesteund en gedekt wordt door Riad, dan zou het zomaar kunnen zijn dat Israel zich daar ook in kan vinden. Immers, een grotere vijand voor de Saoedi's is Iran, tevens Israel's vijand nummer één, en de shi'ieten in het algemeen, en het zou zomaar kunnen dat de Saoedi's, daartoe ingefluisterd door de Amerikanen, een nieuw bewind in Damascus zouden manen zich te onthouden van een strijd tegen Israel en zich toch vooral te richten op de shi'iten.
De roep om democratie
De tegenkrachten hebben hun storm ontketend (en dan heb ik het nog niets eens gehad over de rampzalige positie van de christenen in het Midden-Oosten en Egypte, en het tribale geweld in Libië), maar dat betekent niet dat de stemmen van de revoluties zijn gaan zwijgen of hun betekenis verloren hebben. De roep om vrijheid en democratie blijkt er een van een massa, die wel in staat was dictators weg te zenden maar te zwak om blijvende democratieën te vestigen, Tunesië wellicht uitgezonderd. Ze maakten beoordelingsfouten, zoals de Rebelbeweging in Egypte, of moeten hun krachten meten met het machtige Saoedi-Arabië, dat allerwegen probeert de ontwikkelingen in alle Arabische landen te beïnvloeden.
Europa
Het Westen, en met name Europa, belijdt vanzelfsprekend de noodzaak tot democratie, maar het sterke anti-islamdiscours dat het Avondland zo teistert, wint aan kracht. En dit discours beïnvloedt de Europese politiek: voor de vorm protesteren als een islamitische president wordt afgezet om daarna bijna opgelucht vast te stellen dat alles weer wordt zoals het was. Democratie is een mooi iets, maar een islamitische democratie niet. Want islam en democratie: dat kan per definitie niet samen gaan.
.