Portal
Kalifaat heeft regels en houdt zich daaraan
Bron : trouw - door : Iris Ludeker - 2 februari 2015
© afp. IS-strijders in de Syrische stad Raqqa. In Syrië was er soms ronduit opluchting als IS een dorp
of stad innam: eindelijk kwam er een einde aan de chaos van de burgeroorlog.
Bron : trouw - door : Iris Ludeker - 2 februari 2015
© afp. IS-strijders in de Syrische stad Raqqa. In Syrië was er soms ronduit opluchting als IS een dorp
of stad innam: eindelijk kwam er een einde aan de chaos van de burgeroorlog.
Heeft Islamitische Staat (IS) de touwtjes strak in handen in het gebied onder zijn controle? Of leven de mensen er in angst en chaos, onder een nietsontziende terreur? Of kan het misschien allebei waar zijn?
Deze vragen zijn actueel nu een Duitse journalist enkele dagen toegang kreeg tot de IS-steden Mosul (in Irak) en Raqqa (in Syrië), en er levend vandaan kwam om erover te vertellen. Volgens Jürgen Todenhöfer heeft IS zijn zaken goed voor mekaar. Er is een politiemacht, er zijn rechtbanken, een sociaal stelsel, en via folders en posters kunnen burgers leren hoe ze bijvoorbeeld moeten bidden. Dat beeld komt overeen met het beeld dat de leiders van IS graag van hun kalifaat schetsen. Zij willen niet alleen als militaire veroveraars te boek staan maar ook als natiebouwers: goede moslims die een staat opbouwen die geschraagd wordt door de sharia, de islamitische wet. Recht en orde zijn daarom de voornaamste instrumenten die zij gebruiken om hun staat op te bouwen en te legitimeren. Sinds ze in juni een kalifaat uitriepen, zijn de militanten onverdroten aan de slag om een bouwwerk te creëren van regels en wetten - niet alleen om hun burgers in het gareel te houden, maar ook om hun eigen macht in goede banen te leiden.
Focus
De Amerikaanse juriste en publiciste Mara Refkin noteerde op de site Syria Comment hoe de IS-leiding daarbij te werk gaat. Zo riep 'kalief' Abu Bakr al-Baghdadi in een van zijn eerste toespraken niet alleen moslims van alle landen op om zich aan te sluiten bij de strijd, maar vroeg hij eerst en vooral ook rechters en 'fuqaha' (kenners van de islamitische jurisprudentie) naar zijn beloofde land te komen. Die focus op vastgelegde regels blijkt ook uit het feit dat de IS-strijders tijdens het vechten juristen meekrijgen, die adviseren over de legitimiteit van bepaalde militaire operaties. IS publiceerde begin december bovendien een 136 pagina's tellend handboek, waarin precies omschreven staat hoe je als jihadist om dient te gaan met krijgsgevangenen. Erna volgden nog voorschriften over de behandeling van (vrouwelijke) slaven. De nadruk die IS legt op wetten en rechten heeft de organisatie bij haar veroveringstocht geen windeieren gelegd. In Syrië, waar de bevolking in de chaos van burgeroorlog leefde, overheerste soms ronduit de opluchting als IS een dorp of stad innam. Eindelijk waren er weer regels, die nog gehandhaafd werden ook. In Irak, waar de soennitische minderheid zich gediscrimineerd voelde door de sjiitische overheid, bestond aanvankelijk ook enthousiasme voor de rechtvaardigheid die IS zou brengen.
Enthousiasme
Terwijl minderheden, die niets goeds te verwachten hadden van de strikte IS-regels en het gebrek aan individuele vrijheid, massaal op de vlucht sloegen (of werden gedood), is de soennitische bevolking voor een groot deel op haar plek gebleven, waardoor IS over naar schatting zes à acht miljoen inwoners heerst. Deze mensen zijn zelfs in staat om heen en weer te reizen tussen het kalifaat en de rest van Syrië of Irak - sommige ambtenaren worden nog altijd betaald door de reguliere overheden en halen buiten het kalifaat hun salarissen op. In hoeverre hun aanvankelijk enthousiasme voor de rechtsstaat van IS nog steeds bestaat, is moeilijk te zeggen. De berichten die naar buiten sijpelen, duiden er op dat de inwoners van Raqqa en Mosul misschien moeite hebben met de strikte regels waar ze zich aan moeten houden, maar dat ze vooral kampen met de ingestorte economie en de verder belabberde leefomstandigheden in het kalifaat (zie kader). Ook dat is slecht nieuws voor IS. Niets wijst erop dat de 'rechtsstaat' die de organisatie heeft gecreëerd erg van dienst is om deze maatschappelijke problemen het hoofd te bieden. Kennelijk komt er toch meer kijken bij het opbouwen van een staat.
.
Deze vragen zijn actueel nu een Duitse journalist enkele dagen toegang kreeg tot de IS-steden Mosul (in Irak) en Raqqa (in Syrië), en er levend vandaan kwam om erover te vertellen. Volgens Jürgen Todenhöfer heeft IS zijn zaken goed voor mekaar. Er is een politiemacht, er zijn rechtbanken, een sociaal stelsel, en via folders en posters kunnen burgers leren hoe ze bijvoorbeeld moeten bidden. Dat beeld komt overeen met het beeld dat de leiders van IS graag van hun kalifaat schetsen. Zij willen niet alleen als militaire veroveraars te boek staan maar ook als natiebouwers: goede moslims die een staat opbouwen die geschraagd wordt door de sharia, de islamitische wet. Recht en orde zijn daarom de voornaamste instrumenten die zij gebruiken om hun staat op te bouwen en te legitimeren. Sinds ze in juni een kalifaat uitriepen, zijn de militanten onverdroten aan de slag om een bouwwerk te creëren van regels en wetten - niet alleen om hun burgers in het gareel te houden, maar ook om hun eigen macht in goede banen te leiden.
Focus
De Amerikaanse juriste en publiciste Mara Refkin noteerde op de site Syria Comment hoe de IS-leiding daarbij te werk gaat. Zo riep 'kalief' Abu Bakr al-Baghdadi in een van zijn eerste toespraken niet alleen moslims van alle landen op om zich aan te sluiten bij de strijd, maar vroeg hij eerst en vooral ook rechters en 'fuqaha' (kenners van de islamitische jurisprudentie) naar zijn beloofde land te komen. Die focus op vastgelegde regels blijkt ook uit het feit dat de IS-strijders tijdens het vechten juristen meekrijgen, die adviseren over de legitimiteit van bepaalde militaire operaties. IS publiceerde begin december bovendien een 136 pagina's tellend handboek, waarin precies omschreven staat hoe je als jihadist om dient te gaan met krijgsgevangenen. Erna volgden nog voorschriften over de behandeling van (vrouwelijke) slaven. De nadruk die IS legt op wetten en rechten heeft de organisatie bij haar veroveringstocht geen windeieren gelegd. In Syrië, waar de bevolking in de chaos van burgeroorlog leefde, overheerste soms ronduit de opluchting als IS een dorp of stad innam. Eindelijk waren er weer regels, die nog gehandhaafd werden ook. In Irak, waar de soennitische minderheid zich gediscrimineerd voelde door de sjiitische overheid, bestond aanvankelijk ook enthousiasme voor de rechtvaardigheid die IS zou brengen.
Enthousiasme
Terwijl minderheden, die niets goeds te verwachten hadden van de strikte IS-regels en het gebrek aan individuele vrijheid, massaal op de vlucht sloegen (of werden gedood), is de soennitische bevolking voor een groot deel op haar plek gebleven, waardoor IS over naar schatting zes à acht miljoen inwoners heerst. Deze mensen zijn zelfs in staat om heen en weer te reizen tussen het kalifaat en de rest van Syrië of Irak - sommige ambtenaren worden nog altijd betaald door de reguliere overheden en halen buiten het kalifaat hun salarissen op. In hoeverre hun aanvankelijk enthousiasme voor de rechtsstaat van IS nog steeds bestaat, is moeilijk te zeggen. De berichten die naar buiten sijpelen, duiden er op dat de inwoners van Raqqa en Mosul misschien moeite hebben met de strikte regels waar ze zich aan moeten houden, maar dat ze vooral kampen met de ingestorte economie en de verder belabberde leefomstandigheden in het kalifaat (zie kader). Ook dat is slecht nieuws voor IS. Niets wijst erop dat de 'rechtsstaat' die de organisatie heeft gecreëerd erg van dienst is om deze maatschappelijke problemen het hoofd te bieden. Kennelijk komt er toch meer kijken bij het opbouwen van een staat.
.
