Onderzoek naar een groep zegt bar weinig over dat ene individu

---

Onderzoek naar een groep zegt bar weinig over dat ene individu

Bron: trouw.nl - door: Asha ten Broeke - 30 juli 2012


© ANP. Hersenen die worden bewaard voor onderzoeksdoeleinden.

COLUMN - Het werk van de rechter is er niet eenvoudiger op geworden. Onderzoekers hebben nu definitief gehakt gemaakt van de gedachte dat je op betrouwbare wijze iets kunt zeggen over de recidivekansen van de crimineel. Hooguit is er iets zinnigs te melden over het gemiddelde risico van bepaalde misdadige subgroepen. Maar over individuele gevallen, nee.

Het verbaasde me dat dit nog nieuws is. Het is in de wetenschap immers een standaard-voorbehoud: voor groepen behaalde resultaten bieden geen garantie voor het individu. Evenmin hoeft iets dat het individu helpt, doet of overkomt, iets te zeggen over de grotere groep. Dat ome Kees van de buren elke dag een pakje shag rookte en toch 102 werd, betekent niet dat sigaretten ongevaarlijk zijn. En dat meisjes gemiddeld iets beter zijn in taal dan jongens, maakt de dames niet allemaal tot kleine Mulischjes.

Dat schakelen tussen de groep en de persoon, daar zijn mensen van nature niet bijster goed in. Het vereist ook twee heel andere manieren van nadenken. Over een groep denken we na in de vorm van psychologische vuistregels. Dit is het terrein van de statistische algemeenheden die wetenschappelijke onderzoeken vaak vaststellen: 'Zedendelinquenten lopen grote kans weer in de fout te gaan' en 'Mannen scoren iets beter op ruimtelijk inzicht dan vrouwen'.

Verleggen we de aandacht naar het individu, dan treedt (als het goed is) een ander denksysteem in werking. Dan gebruiken we geen vuistregels, maar inlevingsvermogen.

Uit een mooi breinonderzoek van psycholoog Nicole Speer bleek hoe dat van binnen gaat. In een hersenscanner kregen proefpersonen een verhaal te lezen, terwijl een computer een opname van hun hersenactiviteit maakte.

Het brein van de proefpersonen reageerde alsof ze alles waarover ze lazen, ook zélf deden en voelden. Deed de hoofdpersoon het licht aan, dan werden in hun breinen de gebiedjes actief die ze zelf ook zouden gebruiken als ze thuis het lichtknopje zouden indrukken. Een persoonlijk verhaal stelt ons in staat om letterlijk in het hoofd van een ander te kruipen.

Het door elkaar halen van deze verschillende manieren van denken en verwerken zorgt voor allerlei ellende. Pas je een vuistregel toe op een individu - zoals naar men vreesde in de rechtbank gebeurde bij de recidive-inschattingen - dan ben je aan het stereotyperen. Maar verhef je een aansprekend verhaal tot algemeen groepseffect, dan loop je kans de grootst mogelijk onzin tot feit te verklaren. Zoals wanneer je op basis van de uitzonderlijk veerkrachtige longen van ome Kees besluit dat de medische stand het mis heeft en het echt niet erg is om er nog eentje op te steken.

Ik vind het nog steeds erg merkwaardig dat in dit land kinderen op school niet leren over dit soort denkfouten, en hoe je ze kunt vermijden. Het kan in één les gepiept zijn: statistieken zeggen iets over een groep, verhalen iets over een persoon, en tenzij er zwaarwegende redenen zijn, kun je deze twee beter niet door elkaar halen.

---

---

Het werk van de rechter is er niet eenvoudiger op geworden. Onderzoekers hebben nu definitief gehakt gemaakt van de gedachte dat je op betrouwbare wijze iets kunt zeggen over de recidivekansen van de crimineel. Hooguit is er iets zinnigs te melden over het gemiddelde risico van bepaalde misdadige subgroepen. Maar over individuele gevallen, nee.

Etniciteit vs cultuur.

Daar valt geen speld tussen te krijgen. Toen ik dit artikel las in Trouw, realiseerde ik mij meteen dat ik ook vaak ik vakjes denk. Als individuen uit een bepaalde groep zich duidelijk onderscheiden que gedrag van andere groepen, is zo'n gegeven niet te negeren. Maar wat natuurlijk niet zou moeten is dat verwacht wordt dat alle leden van die groep zich hetzelfde gedragen. Laten we maar dicht bij huis blijven en het over marokkanen hebben. Daar zal de schrijver van deze column ook vast aan gedacht hebben. Het gegeven dat marokkanen vaker betrokken zijn bij misdrijven dan leden uit andere groepen is al vaak bevestigd in statistieken. Dat is een gegeven waar je moeilijk omheen kunt. Waar men ook niet omheen kan, is dat de overgrote meerderheid van de marokkanen zich niet crimineel gedraagt. Wat ook een gegeven is, is dat goede mensen uit een groep, geen schuld of verantwoordelijkheid hebben voor het slechte gedrag van mensen uit dezelfde groep. Ik denk dat goede marokkanen zeker last hebben van het slechte imago en het slechte nieuws wat dagelijks in de media staat over deze groep. Daar moeten we ook bij stilstaan. Feiten mogen niet genegeerd worden, zeker, maar we mogen goede mensen niet aankijken voor wat slechte mensen doen. We moeten ieder individu apart beoordelen. Ja, het wordt natuurlijk anders als je lid bent van een club van neo-nazi's, om maar een voorbeeld te noemen. Of van een club die de sharia wil invoeren. Wie zich aansluit bij een politieke of religieuze groep mag als individu wel beoordeeld worden vanwege het bekende karakter van zo'n groep. Cultuur is iets anders dan etniciteit. Huidskleur kun je niet kiezen, een politieke of religieuze stroming is een vrije keus. Daarom kun je denk ik mensen die bijvoorbeeld lid zijn van een terreur-organisatie mogelijk wel over één kam scheren. Van iemand die lid is van een zwemclub mag je veronderstellen dat die persoon van zwemmen houdt. Maar veronderstellen dat iemand uit een bepaalde etnische groep zich op een bepaalde manier zal gedragen is onjuist.

Klaas, ik ben heel benieuwd naar jouw inzichten in deze!

Sommige mensen willen deugen en sommige niet sommige mensen hebben een kans nodig om uit die problemen te kunnen en willen stappen en de ander moet er niet aan denken. Maar dit is inderdaad niet aan een groep vast te leggen maar aan de persoon zelf. Dus het is niet inteschatten of pietje wel of niet wil of gaat deugen.

Groepsgedrag


Hoi, Eric,
Je mag nooit iemand persoonlijk veroordelen voor groepsgedrag omdat groepsgedrag wordt veroorzaakt door de culturele factor. De nieuwkomers in onze westerse samenleving hebben moeite met onze moderne cultuur, een cultuur die een paar 100 jaar nodig heeft gehad om te worden wat deze nu is. Onze cultuursociologie is niet uitgesproken politiek geëngageerd. De Politiek heeft met het bedrijfsleven onderschat wat de gevolgen zijn door in het verleden niet westerse gastarbeiders in grote getalen te laten komen. Deze mensen kwamen uit een voor ons verouderde cultuur, zij zagen en zien onze westerse culturele sociologie als een soort Sodom en Gemorra.

Hierdoor is afwijkend gedrag als een soort afweermechanisme ontstaan en doorgegeven aan de kinderen om zo te proberen hun kinderen in het stramien te houden van de cultuur in de thuislanden.

( zie de huwlijken tussen bijvoorbeeld Marokkanen met bruiden en of bruidegom uit het land van ouders herkomst.)

Juist daarom moet streng doch rechtvaardig handelen als het om afwijkend gedrag gaat, ga de dialoog aan met het individu wat open staat voor de westerse culturele en sociale factor, de gematigde moslims en reageer keihard op het individu wat onze westerse beschaving niet ziet zitten. Verdiep je in het referentiekader van het individu om snel tot een genuanceerd oordeel te komen dan kan je verbanden leggen om het afwijkende gedrag bij de wortel aan te pakken.

Je kunt dan beginnen met de stelling dat in onze cultuur de regels voor alle ingezetene van dit Koninkrijk gelden. Dus als je hier wil wonen, leven en werken, dan zal je dat moeten accepteren. Doe je dat niet, dan is er hier geen plaats.

Zo dit is de reactie. Vriendelijke groet, Klaas

Kallie 1947 schreef:Groepsgedrag

Hoi, Eric,
Je mag nooit iemand persoonlijk veroordelen voor groepsgedrag omdat groepsgedrag wordt veroorzaakt door de culturele factor.

Denk jij dat 'erfelijke factoren' geen invloed zouden hebben dan? Daar is onderzoek naar gedaan waar ook heel veel kritiek op is geweest. Maar ja, wetenschap en politieke ideeën gaan niet altijd samen.

Kallie 1947 schreef:
De nieuwkomers in onze westerse samenleving hebben moeite met onze moderne cultuur, een cultuur die een paar 100 jaar nodig heeft gehad om te worden wat deze nu is. Onze cultuursociologie is niet uitgesproken politiek geëngageerd. De Politiek heeft met het bedrijfsleven onderschat wat de gevolgen zijn door in het verleden niet westerse gastarbeiders in grote getalen te laten komen. Deze mensen kwamen uit een voor ons verouderde cultuur, zij zagen en zien onze westerse culturele sociologie als een soort Sodom en Gemorra.

Ja, dat is zeker onderschat. En met kennis achteraf is het natuurlijk makkelijk oordelen nu. Op termijn denk ik dat de verschillen minder zullen worden. Maar daar zal wel veel tijd overheen gaan denk ik.

Kallie 1947 schreef:
Hierdoor is afwijkend gedrag als een soort afweermechanisme ontstaan en doorgegeven aan de kinderen om zo te proberen hun kinderen in het stramien te houden van de cultuur in de thuislanden.

( zie de huwlijken tussen bijvoorbeeld Marokkanen met bruiden en of bruidegom uit het land van ouders herkomst.)

Juist daarom moet streng doch rechtvaardig handelen als het om afwijkend gedrag gaat, ga de dialoog aan met het individu wat open staat voor de westerse culturele en sociale factor, de gematigde moslims en reageer keihard op het individu wat onze westerse beschaving niet ziet zitten. Verdiep je in het referentiekader van het individu om snel tot een genuanceerd oordeel te komen dan kan je verbanden leggen om het afwijkende gedrag bij de wortel aan te pakken.

Je kunt dan beginnen met de stelling dat in onze cultuur de regels voor alle ingezetene van dit Koninkrijk gelden. Dus als je hier wil wonen, leven en werken, dan zal je dat moeten accepteren. Doe je dat niet, dan is er hier geen plaats.

Zo dit is de reactie. Vriendelijke groet, Klaas

Ja, daar ben ik het mee eens. Voor wie zich niet aan de regels houdt is geen plaats.

Maar mijn insteek was, dat je het individu uit een zekere groep, niet kunt verwijten wat een bepaald deel van diezelfde groep eventueel verkeerd doet. Die stelling is mij op een ander forum (FFI) zeer verweten. Men vond dat bijvoorbeeld marokkanen openlijk afstand moeten nemen van wat 'landgenoten' (hoe raar is die term, want het zijn eigenlijk ook nederlanders) fout doen. Dat vind ik dus niet. Ik vind niet dat een goed mens uit een bepaalde groep verplicht afstand zou moeten nemen van wangedrag van een lid uit dezelfde groep. Dat slaat gewoon nergens op. Schuld is niet erfbaar. Ik kan het ook niet helpen als een nederlander in den vreemde zich misdraagt. Ik kan er wel wat van zeggen, maar dat zie ik niet als een morele plicht.

Eric, ik ben het met je eens dat je groepen niet kan veroordelen voor misstappen van indiviuen.