Zaman Vandaag weert columnist na homo-column

NIEUWS Uit angst voor woedende reacties van Turkse kant heeft de Nederlandse krant Zaman Vandaag, opgericht door Gülensympathisanten, een columnist de deur gewezen. Dat gebeurde toen Turkse media een column over homoseksualiteit van arabist Jan Jaap de Ruiter in Turkije opvatten als belediging van de profeet Mohammed.

In zijn column, die eind juni al verscheen, schreef De Ruiter over de beweging van moslims voor wie homoseksualiteit niet in strijd is met het geloof. 'De Profeet had een goed hart voor iedereen die afweek', luidde de kop. Een grote Turkse tv-zender berichtte door 'duizenden moslims' te zijn gebeld die over de column wilden klagen. Kleinere kranten en websites namen het nieuws over. 'Linke soep', mailde hoofdredacteur Mehmet Cerit aan columnist De Ruiter. Met de boodschap dat hij voor onbepaalde tijd zijn column kwijtraakte. De verbondenheid van De Ruiter aan Zaman Vandaag zou, schreef Cerit, 'voor ons beiden maar ook voor mijn collega's gevaar opleveren'. De afgelopen weken voert Cerit met Zaman Vandaag juist een campagne waarin hij zegt pal te staan voor de persvrijheid. Sinds Turkije de Gülenbeweging beschuldigt van de mislukte staatsgreep op 15 juli heeft Zaman Vandaag het moeilijk. Hackers belaagden de website, de redactie werd bedreigd, en adverteerders liepen weg.

Op homoseksualiteit rust nog een taboe in de Turkse gemeenschap.

Zaman Vandaag-hoofdredacteur Mehmet Cerit

Veiligheid
Door die anti-Gülencampagne zegt Cerit zich niet te laten intimideren. Waarom trok hij deze column dan in? Cerit: "Het ging om zijn en mijn veiligheid. Mijn bedoeling was niet om hem monddood te maken. Mij werd door de Turkse media aangewreven dat ik het niet erg zou vinden dat iemand de profeet in mijn krant beledigt." Het onderwerp speelde mee. "Op homoseksualiteit rust nog een taboe in de Turkse gemeenschap", zegt Cerit. "Ik weet niet, misschien is het fout geweest. Dit is ook een leerproces voor ons en onze lezers. We moeten andersdenkenden, ook als ze kritisch zijn, leren aanvaarden en respecteren." Cerit zegt nu voornemens te zijn De Ruiter toch weer aan te stellen. "Het zijn heel moeilijke tijden. We worden afgeschilderd als landverraders, islamverraders. Afvalligen zelfs, die de dood verdienen. Terwijl ik belijdend moslim ben, en vijf keer per dag bid."

Gevaarlijk
Hoe gevaarlijk het is om in Turkije beschuldigd te worden van het beledigen van de profeet, is lastig te zeggen. Volgens Erik-Jan Zürcher, hoogleraar Turkse talen en culturen aan de Universiteit Leiden, is er van de overheid niets te vrezen, maar kan het mensen 'heel erg boos maken'. In de jaren negentig vertaalde een Turkse schrijver 'De duivelsverzen' van Salman Rushdie, dat ook als beledigend voor de profeet werd gezien. "Dat leidde tot een enorme rel, en tot een aanslag op een hotel waarbij een flink aantal mensen is omgekomen." Aanvankelijk begreep De Ruiter het besluit van de hoofdredacteur wel, zegt hij. "Het was te gevaarlijk voor hem." De kwestie waaide over nadat de mislukte staatsgreep het nieuws ging beheersen. Maar nu wil De Ruiter het er toch niet bij laten zitten. "Mij wordt mijn woord ontnomen. En dat komt door die beruchte lange arm van Erdogan. Voor het Nederlandse debat daarover is het van belang dat dit bekend is."

De tekst
De column van Jan Jaap de Ruiter was onderdeel van een reeks. Lees hier zijn betoog terug.

"Als statement wil Zaman Vandaag een vrijheidseditie uitbrengen" Statement? Ik vind het de deur wijzen van een columnist vanwege een bijdrage over homoseksualiteit een statement! In de Turkse cultuur is homoseksualiteit nog steeds taboe. En omdat nog eens te onderstrepen wees deze krant een columnist die over homo's een column schreef gewoon de deur! Mooi hoor die vrijheid van Zaman.