Islamitische Staat wist Assyrische geschiedenis uit

Een nieuw hoofdstuk in de beeldenstorm van Islamitische Staat (IS). Met sloophamers en bulldozers bestormden militanten van de terreurgroep donderdag de ruïnestad Nimrud in het noorden van Irak. De strijders zien de kunstschatten, die afkomstig zijn uit niet-islamitsche culturen, als afgoderij.

Irina Bokova, directeur van werelderfgoedorganisatie Unesco, spreekt van een oorlogsmisdrijf. Ze heeft de secretaris-generaal van de Verenigde Naties en de aanklager van het Internationaal Strafhof over de doelbewuste vernielingen ingelicht. De verwoestingen zijn onderdeel van een reeks aanvallen op kunstvoorwerpen en bouwwerken in Syrië en Irak. Vorige week nog verscheen er een video op internet waarop te zien is hoe tweeduizend jaar oude beelden uit het Mosul Museum met een paar mokerslagen werden gereduceerd tot brokstukken. Ook werden de ruïnes van de archeologische opgravingen bij Nineve vernield.   Net als Nineve, is Nimrud een voormalige hoofdstad van het Assyrische Rijk, dat zich duizenden jaren geleden uitstrekte over Syrië en het noorden van Irak. Het is nog niet duidelijk of het hele complex verwoest is. Wel is bekend dat er een paleis en verschillende standbeelden tot gruis is teruggebracht.  Beide ruïnes liggen vlakbij Mosul, de grootste stad die in handen is van IS. Naar aanleiding van de eerdere aanvallen was een deel van de kunstvoorwerpen uit Nimrud uit voorzorg overgeplaatst naar musea. Dit was niet mogelijk voor alle opgravingen. Een lokale bron vertelde persbureau Reuters dat IS-strijders eerst de waardevolle objecten in de archeologische stad plunderden, om vervolgens de overblijfselen met de grond gelijk te maken.

Vele verwoestingen  
"Ze wissen onze geschiedenis uit", zei de Irakese archeoloog Lamia al-Gailani tegen BBC. "Ik begrijp niet waar IS mee bezig is. Nimrud is voor zowel de Irakezen als voor mij als archeoloog een van de belangrijkste historische plaatsen."   Na de vorige bestorming gaf de Leidse archeoloog Olivier Nieuwenhuijse in Trouw al aan dat er meerdere vernielingen zouden volgen. Hij stelde dat het er alle schijn van heeft dat de terreurgroep een heel scala aan archeologische vondsten van de aardbodem gaat vegen. "IS-strijders die op zoek zijn naar beelden om te slopen, hoeven niet ver te zoeken. Ze liggen door het hele land."  Volgens Nieuwenhuijse krijgen archeologen in de regio voortdurend berichten over musea en opgravingslocaties die IS heeft verwoest. Of die berichten kloppen is moeilijk te controleren, want hun 'kalifaat' is nauwelijks toegankelijk voor buitenstaanders. Maar het is zeker dat IS zich niet beperkt tot het Mosul Museum.    De vernietiging van het erfgoed door IS is desastreus voor de lokale gemeenschap, meldde hoogleraar Arabische taal en cultuur aan de Universiteit Leiden Petra Sijpesteijn eerder in Trouw. "Als er een post-IS periode komt, hebben mensen dit soort erfgoed juist nodig. Het zijn voorwerpen waarmee ze zich identificeren, waar ze trots op kunnen zijn. Ze kunnen er hun identiteit weer mee opbouwen."  IS heeft de omgeving rondom Mosul, de op een na grootste stad van Irak, sinds juni 2014 in handen. In de regio bevinden zich zo'n 1800 van de 12.000 Irakese archeologische opgravingen.